Leren en veranderen

Het eerste seminar van de opleiding Sturen van Veranderingen in Organisatie (SVO) bij het Sioo was interessant, heel intensief en soms ook enorm confronterend. Regelmatig werd ons een spiegel voorgehouden, de essentie was vaak treffend, zo was de feedback ook. Wat hebben we gedaan?

De eerste middag en avond hebben we vooral kennisgemaakt, veel gepraat met medestudenten in kleine groepjes en onderwijl gewerkt aan de opdracht te ontdekken wat voor veranderaar iedereen nu eigenlijk was. Dit resulteerde in een flap waarop je in 3 dimensies (functioneel, expressief en persoonlijk) moest weergeven wat je te bieden hebt, wat je wil leren en wat je motto is. Tot zover was het vooral nog gezellig en verkennend. We hebben een leuke groep, al is die wel behoorlijk groot met 20 deelnemers.

Donderdag was de dag van de grote confrontatie, de dag waarop ik het meest heb geleerd, in theorie maar ook over mezelf. Het ging over frames in denken, over eenzijdige en meerzijdige frames, over slordig redeneren. Een theorie van Argyris, een Amerikaanse wetenschapper, die ons een spiegel voorhoudt over hoe de kwaliteit van onze gesprekken (of beter gezegd de ontbrekende kwaliteit) invloed heeft op de ander en op onszelf en hoe we onszelf blokkeren in het leren daardoor. Het klinkt waarschijnlijk heel ingewikkeld, maar het is een bijzonder interessante theorie die voor mij op deze dag zijn kwaliteit heeft bewezen. Ik moet gesprekken zeker anders gaan aanpakken. En dat vergt oefening, veel oefening. In dit artikel kun je lezen en doen wat wij ook gedaan hebben op donderdag. Als je wil leren over jezelf, kan ik dit ten zeerste aanbevelen! Behalve het opnemen van de theorie hebben we ook "gedaan". We hebben geoefend. Eerst hoe het niet moest, later hoe het beter kan. Gaandeweg ontstond er verbetering. En het is geen verandering bij jezelf die je in 1 dag realiseert, het is een valkuil die je nog jaren moet leren vermijden, en soms trap je er toch nog in. Leren met vallen en opstaan, maar bewustwording is zeker al de eerste en vaak belangrijkste stap!

De belangrijkste eye-opener voor mij was de confrontatie net mijn eigen frames, mijn eigen mindset dat een grote invloed heeft op de gesprekken die ik voer en dus de uitkomsten daarvan. Ik heb me gerealiseerd dat ik door mijn "radar", waarmee ik een heleboel non-verbale communicatie waarneem, interpretaties maak die ik niet toets bij de gesprekspartner en daardoor kan ik verkeerde conclusies trekken. Een voorbeeld uit mijn eigen praktijk. In een gesprek met een collega over een serieus probleem gedraagt mijn collega zich nogal lacherig. Ik zie dat, en trek daaruit de conclusie dat hij mij minzaam behandelt en ik voel me beslist niet serieus genomen. Ik wordt boos! Mijn frame bestaat uit de aanname dat hij me minzaam behandelt en dat hij me niet serieus neemt. Maar misschien behandelde hij me helemaal niet minzaam, maar was hij gewoon zenuwachtig en nerveus? Als ik mijn waarneming had getoetst voordat ik mijn conclusie klaar had, was ik misschien niet boos geworden en had het gesprek een andere uitwerking gehad. Aangezien mijn radar overuren maakt, mijn handicap maakt dat ik hem heel hard nodig heb omdat ik veel verbale communicatie mis, heb ik dus nog heel wat valkuilen te vermijden. Een hele klus! Maar wel een belangrijke ontdekking.

Andere interessante artikelen over het onderwerp vind je hier en hier.

Ook hebben we stilgestaan bij de leerstijlen van kolb. We hebben de test gedaan en ik heb geleerd dat ik een overtuigend "doener" ben. Eerst doen, dan denken. Tja, wat moet ik ervan zeggen, het klopt meestal wel......En ik heb geleerd dat ik best wat vaker mag doen aan reflectie, mag stilstaan bij mijn eigen gedrag en het effect daarvan op anderen. En bijsturen aan de hand van de conclusie die ik hieruit trek. Tja..... confronterend was het zeker, maar dat zei ik al eerder.

De vrijdagochtend hebben we besteed aan de groepsdynamiek. We hebben met de hele groep een "gemene" oefening gedaan. De emoties liepen gelijk hoog op. Ook dat was een heel aparte ervaring. Later hebben we geleerd hoe je succesvol interventies kan doen in een groep, en welke stappen je daarvoor moet doorlopen. De meeste mensen slaan een aantal stappen over waardoor een interventie soms weinig zinvol is. Interessant en heel bruikbaar. We functioneren immers in vele groepen, vooral op het werk!