Korte metten maken met een tomeloze ambitie

Jee, het is eigenlijk wel een saaie bedoening zo hè? Die lange lappen tekst over de belevenissen in de afgelopen jaren. Sorry! Mijn eerste nieuwe post kreeg nog een aantal reacties, maar nu droogt het alweer op. Tja, ik kan het ook wel begrijpen. Maar dit is de laatste etappe in het terugkijken naar mijn loopbaantraject, dan zijn we aanbeland bij het heden. Ik hoop dat jullie het overleven en lekker blijven meelezen hier. Als ik jullie niet meeneem op deze terugblik, kan ik jullie ook niet aanhaken bij de dingen die nog steeds een grote rol spelen op dit moment. En ik wil jullie graag een kijkje geven in hoe ik die dingen beleef, niet alleen een opsomming geven van feiten en beslommeringen.

De laatste 8 maanden ben ik vooral heel druk geweest met het replacement traject bij Van Ede. Van Ede heeft een eigen werkwijze die wel een bepaalde structuur heeft, maar die qua snelheid helemaal is afgestemd op je eigen tempo en op de dingen die je zelf nodig hebt. Grofweg kun je het traject in 2 delen verdelen: de weg naar binnen en de weg naar buiten. Op de weg naar binnen doe je vooral zelfonderzoek om te ontdekken wat jouw aanbod is voor de arbeidsmarkt. De weg naar buiten gaat over het vermarkten van jouw aanbod. Als eerste ga je dus vooral met jezelf aan de slag, maar wel onder begeleiding van professionals van Van Ede. Er wordt in dat traject ook aandacht besteed aan het rouwproces, het loslaten van het oude en je leert jezelf veel beter kennen. Je gaat op zoek naar je talenten, je kracht, je drijfveren en je uniciteit.

Stap één op de weg naar binnen is het schrijven van een gedegen zelfanalyse: een uitgebreide levensbeschrijving van jezelf. Je schrijft aan de hand van een handleiding, waarin de hoofdstukken staan opgesomd met de vragen en onderwerpen die per hoofdstuk aan de orde moeten komen. Je schrijft over je hele levensloop, en alles dat daarin heel bepalend is geweest, dus niet alleen over je werk. Je kunt wel zeggen dat ik er veel werk van heb gemaakt, want ik ben inmiddels recordhoudster bij het kantoor in Amsterdam met een lijzig stuk van maar liefst 155 pagina's, en het was nog niet eens volledig af. Ik ben er in december 2010 aan begonnen en eind januari heb ik er een einde aan gemaakt. Het stuk was toen voor 95% klaar. Normaal gesproken schrijven cliënten die analyse in ongeveer 2 weken, maar het schrijven van een boek kost nu eenmaal meer tijd. In het begin had ik er ook moeite mee om "erin te komen". Ik zat  in een moeilijke periode op het werk -in die functie op de afdeling kwaliteitszorg die niet helemaal lekker liep- waardoor ik moeite had om me te concentreren. Pas toen ik in januari mijn werk had neergelegd bij kwaliteitszorg kwam ik weer lekker op gang. Ik vond weer de broodnodige rust om ermee bezig te zijn en even heb ik me voor 100% geconcentreerd op het schrijven. Het werkte heel therapeutisch voor mij om mezelf eens stevig onder de loep te nemen. Ik heb veel nieuwe inzichten opgedaan en veel gebeurtenissen uit het verleden in een ander licht kunnen bekijken.

Na afronding van de zelfanalyse in januari heb ik bij Van Ede twee workshops gevolgd: een introductie en "aan de slag". De eerste is een kennismaking met de onderdelen van het traject dat je aflegt, de tweede is een creatieve dag rondom verschillende thema's die als doel heeft om je linker hersenhelft meer aan te spreken en los te komen van oude denkpatronen. Het leuke aan de groepsbijeenkomsten is dat je allemaal mensen treft die in een vergelijkbaar schuitje zitten, al is dat om verschillende redenen. Je ontdekt dat eigenlijk niemand zielig is. Sterker nog, we hebben met z'n allen een grote kans gekregen om een uitgebreid traject te volgen dat ons gaat helpen op weg naar een nieuwe toekomst. Niet iedereen krijgt zo'n kans!

Februari stond in het teken van gesprekken met een psycholoog over de zelfanalyse, en tevens heb ik een aantal testen gedaan die meer inzicht geven in het profiel. Ook gingen we ruim een week op vakantie naar Rome, om ons 12,5 jarig huwelijksjubileum te vieren, waar we erg van hebben genoten! Onze vakantie-belevenissen  kun je hier teruglezen. Verder had ik eind februari een controleafspraak op het audiologisch centrum voor een nieuwe gehoortest, en de uitslag daarvan was een behoorlijke domper. Mijn gehoor bleek verder verslechterd, en voor het eerst werd duidelijk dat het spraakverstaan ook fors achteruit gaat.

De audioloog adviseerde me om door middel van aanpassing van de instellingen van mijn gehoorapparaten te proberen om het spraakverstaan te verbeteren. Hiervoor zouden we gebruik gaan maken van de digitale techniek van de apparaten om bepaalde geluiden te comprimeren. En zo zie je ook hoe een boemerang kan toeslaan: in 2008 besloot ik om geen gebruik te maken van de digitale technieken om geluiden te comprimeren, want ik kon me nog goed redden met de oude situatie. Maar nu werd ik mooi ingehaald door de werkelijkheid! Compressie van geluid is eigenlijk een sjiek woord voor vervorming van geluid. Geluiden worden gemanipuleerd om zo binnen een bandbreedte te komen die ik nog wel kan opvangen. Maar vervorming betekent ook dat geluiden anders klinken, en daar moet je aan wennen. Afgesproken werd om de aanpassing steeds in kleine stapjes te doen, zodat ik steeds goed kan wennen. Een grote aanpassing ineens zou namelijk een verslechtering tot gevolg hebben, in plaats van een verbetering. Met kleine stapjes worden steeds de grenzen opgezocht van het geluid dat ik nog kan "verdragen" zonder het gevoel te hebben dat alles verandert. De nieuwe instellingen liggen dan nog dicht genoeg bij de oude, maar zijn wel al een stapje in de goede richting. Als ik dan na een paar weken die nieuwe instellingen heb geadopteerd gaan we weer een stapje verder.

Maart luidde ik dus in met een reeks afspraken bij de audicien, die me het komende halfjaar bezig zouden houden. Maar ook mijn loopbaantraject lag niet stil. Zo volgde ik een workshop over LinkedIn, en een uitleg over het gebruik van het sociale netwerk, vooral voor zakelijke toepassingen. Leuk! Ik heb er ontzettend veel van geleerd. En verder ging ik aan de slag met een loopbaanconsulent. Ik kreeg als eerste van hem het handboek uitgereikt dat de afgelopen maanden een dankbare hulp is geweest in het hele traject: Reisgids naar een nieuwe toekomst. In dit boekje staan alle stappen in het traject beschreven met een goede uitleg en veel tips, maar ook de bijbehorende verwachtingen aan jou. Vooral nu merk ik dat ik er nog regelmatig op terugval. Verder maakte ik met mijn consulent de afspraak dat ik na elk gesprek een reflectieverslag zou maken, en natuurlijk kreeg ik ook na elk gesprek huiswerk mee ter voorbereiding op ons volgende gesprek.

Eind maart startte de driedaagse, een groepstraining die gericht is op visievorming rondom je eigen toekomst. Gedurende 3 dagen, met elk een week ertussen, ga je met een groep aan de slag onder leiding van 2 psychologen. Door middel van allerlei opdrachten en oefeningen krijg je veel feedback en veel informatie die heel behulpzaam is in je verdere traject. Ook moet je tussendoor huiswerk maken en opdrachten doen die weer input leveren voor de groepsbijeenkomsten. Je geeft jezelf behoorlijk bloot, maar daarin ben je niet de enige. En het levert goede feedback op waar je veel aan hebt! Zo ontdekte ik hier mijn belangrijkste gave, maar ook mijn belangrijkste drijfveren. Omdat je tijdens deze bijeenkomsten steeds vanuit je diepste verlangens de oefeningen doet -daar kom je via een vorm van begeleidde meditatie- werd ook duidelijk dat ik nog een heel belangrijk appeltje te schillen had met mezelf: accepteren van mijn beperking. Ik ontdekte dat er diep in mij nog steeds het grote verlangen gloorde om topmanager of directeur te worden van een organisatie, terwijl ik eigenlijk rationeel al lang weet dat dat niet meer tot de mogelijkheden behoort. Ik kán het misschien wel, maar dan vraag ik zoveel van mezelf op het gebied van energie dat ik mezelf voorbij streef en te gronde richt door een burn-out. Ik had nog ergens de hoop dat ik het wel zou kunnen, maar dan in een andere omgeving dan bij mijn huidige werkgever. En als je serieus ruimte wil creëren voor een nieuwe richting, moet je toch wel afscheid nemen van de oude, een rouwproces heet dat. Moeilijk!

De laatste oefening tijdens de driedaagse was het schrijven van een ode aan jezelf, een lofzang. Serieus! En je moest hem nog voordragen ook, met trots. Je moest erin geloven. Ik schreef een prachtige ode aan mezelf, en ik zou er ook graag in willen geloven, maar dat is niet altijd gemakkelijk. Af en toe lees ik hem nog eens terug, soms met een cynische blik, maar soms ook met meer trots. Het werkt als een affirmatie voor me, als ik hem vaak genoeg lees ga ik meer erin geloven. Het leuke is dat het teruglezen van die ode me ook steeds een beetje bevestiging geeft over het feit dat ik op de goede weg ben.

Na de driedaagse werkte ik met mijn consulent verder aan mijn profiel. Het profiel bestaat uit een aantal onderwerpen die je kenmerken in je werk: kernkwaliteiten (met de bijbehorende kernkwadranten van Daniel Ofman), drijfveren, gaven, competenties, ervaring, expertise en ontwikkelpunten. Met het maken van je profiel krijg je langzaam meer zicht op wat jouw aanbod kan zijn op de arbeidsmarkt, en het eindigt dan ook met een opsomming van je zoekrichtingen: de mogelijk nieuwe toekomstrichtingen die je verder gaat onderzoeken. Bovenaan mijn zoekrichting prijkte dus nog steeds die functie van topmanager/directeur, dat appeltje was nog te schillen. Maar daar is het niet bij gebleven. Andere belangrijke zoekrichtingen zijn een 1-op-1 beroep als coach, adviseur of therapeut en schrijfster.

Half mei was het profiel klaar en heb ik nog een paar gesprekken gevoerd met de psycholoog om feedback te krijgen. Daarna was het opnieuw tijd voor vakantie, eerst mijn consulent en in juni ging ik zelf 3,5 week naar Canada en Noordwest Amerika. Tot begin juli heb ik dus even afgeschakeld. Onze belevenissen tijdens deze vakantie zijn hier uitgebreid beschreven.

Na onze vakantie hebben we gelijk mijn eerste zoekrichting beetgepakt: "In welke omgeving en onder welke voorwaarden kan ik nog functioneren als directeur of leidinggevende, zonder op mijn gezondheid in te boeten?" Samen met mijn consulent had ik een afspraak met een arbeidsdeskundige van Werkpad om alle zoekrichtingen te bespreken, met specifieke aandacht voor deze, inclusief mijn ideeën en aannames erover.

Het zal niet geheel toevallig zijn dat we daarbij enigszins werden "geholpen" door de omstandigheden. Vlak na de vakantie en kort voor de genoemde afspraak had ik namelijk een controleafspraak bij de audicien die constateerde dat het met mijn gehoor niet zo heel goed ging. Dat gevoel had ik zelf ook al, tijdens de vakantie heb ik vaak ervaren dat ik in veel situaties niet meer goed zelfstandig kan communiceren. In een bezoekerscentrum van een nationaal park bijvoorbeeld, waar je veel informatie kan vragen aan rangers, is zoveel achtergrondlawaai en geroezemoes dat het voor mij heel moeilijk is om mensen te kunnen verstaan. Tijdens het gesprek adviseerde de audicien om een cochleair implantaat (CI) te overwegen. Een CI is een apparaatje dat in de schedel wordt geplaatst met een operatieve ingreep, en door middel van draadjes wordt verbonden met het slakkenhuis. Je eigen restgehoor wordt daarbij vernietigd. Volgens de audicien was een CI voor mij de beste oplossing, omdat mijn gehoorverlies zo groot is. Wat me echter vooral deed schrikken was haar verhaal over de revalidatie na de operatie: die zou maar liefst 2 jaar in beslag nemen en in die periode zou ik niet kunnen werken. Een implantaat verandert namelijk alle geluiden enorm, en dat maakt dat je na de operatie alles opnieuw moet leren herkennen. Je moet dus ook opnieuw leren verstaan.

Helemaal overstuur kwam ik thuis van die afspraak, ik zag mijn korte-termijn-toekomst helemaal in duigen vallen. Op het audiologisch centrum hadden ze inmiddels ook begrepen dat het nieuws niet goed was aangekomen bij me, en ik werd uitgenodigd voor een uitgebreide reeks testen en een gesprek met de audioloog om de noodzaak van de CI te bespreken en het traject door te nemen. Daar zou uit blijken of ik überhaupt in aanmerking zou komen voor een CI, en ik zou tevens mijn vragen kunnen stellen. Omdat ik zo van slag was, maakten ze heel snel tijd voor me vrij in het academisch ziekenhuis van de VU in Amsterdam, de afdeling waar ook het audiologisch centrum in Hilversum onder valt.


Hoewel "geholpen" misschien niet het goede woord is, heeft deze gebeurtenis wel een grote rol gespeeld in mijn acceptatieproces. De afspraak met de loopbaanconsulent en de adviseur van Werkpad was een aantal dagen voor de afspraak in het VU en tijdens het gesprek werd pijnlijk duidelijk dat ik toch echt korte metten moet maken met mijn ambitie om door te groeien naar topmanager of directeur. Intellectueel gezien zal ik het best kunnen, de vaardigheden heb ik er ook voor, maar de beperking blijft toch danig in de weg zitten. Die vraagt nu eenmaal veel energie op het communicatieve vlak. Ik had zelf de hoop dat ik in een organisatie die zich richt op mijn doelgroep, mensen met een auditieve beperking, een functie op directieniveau zou kunnen vervullen. Maar tijdens het gesprek werd duidelijk dat ook in zo'n rol op communicatief gebied veel van iemand wordt gevraagd. En natuurlijk hebben de medewerkers in zo'n organisatie veel ervaring met doven en slechthorenden, en zullen ze goed kunnen werken met de hulpmiddelen die ik daarbij nodig heb, maar in zo'n functie zullen de contacten veel verder gaan dan alleen intern. Juist ook met andere -vaak politieke- organisaties heb je veel contacten, en dan valt het voordeel van "bekendheid met de materie" alweer weg. Aan het einde van het gesprek viel dan ook het kwartje, hard en pijnlijk, dat het echt niet de goede keuze zou zijn. Ik moet het niet meer willen voor mezelf, ik moet mezelf dat niet aandoen. Ik vraag teveel als ik dat zou gaan doen! Korte metten maken met een tomeloze ambitie is niet gemakkelijk.

Toch lukte het zonder veel tranen te vergieten, ik had er natuurlijk al rekening mee gehouden, ik had nog bevestiging nodig om het besluit definitief te nemen. Eén zoekrichting minder dus! Het alternatief: functies die zich qua communicatie afspelen in 1-op-1 situaties. Daar zou ik me de eerste tijd op gaan focussen.

Een paar dagen na dit gesprek en dat belangrijke besluit toog ik naar het VU ziekenhuis voor de testen en de afspraak met de audioloog. Deze keer brachten de testen goed nieuws: mijn gehoor was weliswaar niet verbeterd, maar het spraakverstaan met behulp van mijn hoorapparaten was wel aanzienlijk verbeterd. Eigenlijk heel goed zelfs! Dat ik zo'n hoge score haal (tussen de 70 en 90%) is uitzonderlijk, dat lukt niet veel anderen die net zo slechthorend zijn als ik. Ik mag blij zijn dat ik kan bogen op zoveel compensatievermogen! De aanpassing van de instelling van mijn apparaten heeft dus zijn vruchten afgeworpen! Wel gek dat ik daar zelf niet zo veel van gemerkt heb, maar dat werd tegengesproken door de audioloog: dat is helemaal niet gek. De testen die in het audiologisch centrum worden namelijk gedaan onder ideale omstandigheden: een geluidsdichte ruimte, duidelijke stemmen met goede articulatie en geen achtergrondlawaai. Onder ideale omstandigheden kan ik me dus heel goed redden met mijn gehoorapparaten en mijn compensatievermogen. In het dagelijks leven echter zijn de omstandigheden verre van ideaal. Veel mensen spreken niet duidelijk, verstoppen zich achter snorren, baarden of handen en er is veel achtergrondlawaai. Dat maakt het al een heel stuk moeilijker! Met gehoorapparaten kun je in zo'n niet-ideale-situatie slechts beperkte verbetering bereiken. Mijn gehoor gaat echter wel degelijk achteruit gaat, en dat merk ik dus des te harder onder niet-ideale-omstandigheden. Mijn besluit om een communicatief minder zwaar beroep te kiezen voor de toekomst is daarmee ook een heel goede.

Een CI kan juist verbetering brengen in ideale omstandigheden, en onder niet-ideale-omstandigheden levert een CI geen enkel voordeel ten opzichte van de huidige techniek in hoorapparaten. Voor mij althans niet, want met gehoorapparaten kan ik me onder ideale omstandigheden al heel goed redden. Een CI zou dus op dit moment maar weinig toevoegen. En ondanks dat ik met mijn gehoorverlies normaal gesproken wel in de doelgroep zou vallen, adviseert de audioloog nu om een operatie uit te stellen. Daarnaast sprak de audioloog het scenario van de audicien tegen: mocht ik wel een CI nodig hebben, dan hoef ik zeker niet te rekenen op een revalidatie van 2 jaar, maar zal ik met mijn ervaring en mijn compensatievermogen al binnen enkele maanden weer aan het werk kunnen. Het duurt wel 2 jaar om het onderste uit de kan te halen, maar zolang hoef ik niet "uitgeschakeld" te zijn. En dat is ook een opluchting. Conclusie is dus: nu nog geen operatie, maar mogelijk op latere leeftijd wel.

En zo zijn we eigenlijk aanbeland in het heden. Er is weer veel gebeurd de afgelopen maanden, maar het heeft me ook weer veel gebracht. Ik weet nu op welke zoekrichtingen ik mij de komende tijd ga richten en ik kan me zonder zorgen over een ingrijpende operatie op die nieuwe toekomst voorbereiden!